Wat is het?
Hulpvraagfraude is een vorm van oplichting waarbij een oplichter zich voordoet als iemand die het slachtoffer kent, zoals een vriend, familielid of collega. De oplichter creëert een noodsituatie, bijvoorbeeld een vermeend ongeluk of financiële problemen, en vraagt om hulp, vaak in de vorm van geld. Omdat het slachtoffer denkt te helpen voor een bekende, is de kans groter dat hij of zij sneller in de val trapt.
Het risico van hulpvraagfraude is dat het slachtoffer niet alleen financieel verlies kan lijden, maar ook emotioneel gekwetst kan worden. Het vertrouwen in anderen kan ernstig beschadigd raken, vooral wanneer iemand die ze kennen hen misleidt. Bovendien kunnen persoonlijke gegevens van het slachtoffer worden verzameld door de oplichter, wat kan leiden tot verdere vormen van misbruik, zoals identiteitsdiefstal. Het is daarom essentieel om altijd kritisch te blijven, zelfs wanneer de hulpvraag afkomstig lijkt van een vertrouwde bron.
Mogelijke alarmbellen
- Dringende toon: De oplichter kan een situatie beschrijven die “spoedig” of “dringend” opgelost moet worden, waardoor je onder druk komt te staan om snel te handelen zonder goed na te denken.
- Onverwachte vragen: Het slachtoffer wordt plotseling gevraagd om geld over te maken, vaak zonder een logische verklaring of voorafgaande waarschuwing. Dit kan zelfs gepaard gaan met verzoeken om via onbekende betaalmethoden zoals cadeaubonnen of overboekingen te betalen.
- Ongebruikelijke communicatiekanalen: Als iemand je plotseling via een ongebruikelijk kanaal benadert, zoals een nieuw nummer of een onbekende social media-account, kan dit een teken zijn van fraude.
- Verzoek om geheimhouding: De oplichter kan vragen om de hulpvraag geheim te houden of de situatie niet met anderen te delen, zodat je minder geneigd bent om iemand om advies te vragen.
- Te persoonlijke informatie: De oplichter kan proberen je gevoelige informatie te verkrijgen, zoals je bankgegevens, persoonlijke documenten of andere vertrouwelijke gegevens onder het mom van “helpende hand”.
- Taalgebruik of schrijfstijl: Let op ongewone zinnen of fouten in de communicatie die niet typisch zijn voor de persoon die zich voordoet als een bekende. Soms wordt er bijvoorbeeld een andere schrijf- of spreekstijl gebruikt.
- Vage details of onduidelijke uitleg: De oplichter kan het moeilijk maken om de situatie precies te begrijpen of vaag zijn over hoe het geld of de hulp precies zal worden gebruikt.
Als iemand in je omgeving slachtoffer is van hulpvraagfraude, is het belangrijk om snel en zorgvuldig te handelen om verdere schade te voorkomen. Hier zijn enkele stappen die je kunt ondernemen:
- Bied emotionele steun
Het slachtoffer kan zich verraden en gekwetst voelen, dus het is belangrijk om empathie te tonen en te luisteren zonder te oordelen. Help de persoon om zich te kalmeren en benadruk dat het niet hun schuld is. - Onderzoek de situatie
Vraag naar de details van de fraude. Probeer te achterhalen hoeveel geld er verloren is en welke informatie mogelijk is gedeeld. Dit helpt je te begrijpen hoe ernstig de situatie is en welke stappen nodig zijn. - Meld de fraude
Adviseer het slachtoffer om de fraude te melden bij de politie. Dit kan helpen bij het traceren van de oplichter en voorkomen dat anderen slachtoffer worden. - Beveilig persoonlijke gegevens
Als het slachtoffer persoonlijke informatie heeft gedeeld, zoals bankgegevens of wachtwoorden, moet dit zo snel mogelijk worden gewijzigd. Help bij het blokkeren van bankrekeningen of het aanpassen van wachtwoorden van online accounts. Ook kan het belangrijk zijn om te controleren op verdachte activiteiten op die accounts. - Controleer op verdere oplichting
Waarschuw de persoon om extra waakzaam te zijn voor andere mogelijke pogingen van fraude, zoals andere hulpvragen of verdachte berichten van de oplichter. De oplichter kan proberen opnieuw contact op te nemen. - Adviseer hulp bij herstel
Hulpvraagfraude kan emotioneel zwaar zijn, en het slachtoffer kan behoefte hebben aan professionele steun om de situatie te verwerken. Dit kan bijvoorbeeld een gesprek met een psycholoog zijn of contact met een steunorganisatie voor slachtoffers van fraude. - Blijf betrokken en bied hulp aan
Blijf in contact met het slachtoffer en bied praktische ondersteuning, zoals hulp bij het melden van de fraude of het doorlopen van administratieve stappen om schade te beperken. Het kan ook helpen om het slachtoffer te herinneren aan de positieve steun van vrienden en familie, zodat ze zich niet alleen voelen in het herstelproces.
Het belangrijkste is om geduldig te zijn en te helpen bij elke stap, terwijl je het slachtoffer aanmoedigt om niet te schamen voor wat er is gebeurd, aangezien oplichters vaak gebruik maken van manipulatie om slachtoffers te misleiden.
Meer weten over dit onderwerp?
Febelfin
https://febelfin.be/nl/pers/fraude-veiligheid/febelfin-waarschuwt-voor-hulpvraagfraude