Wat is het?
Cardstopfraude is een vorm van oplichting waarbij criminelen zich voordoen als bankmedewerkers om mensen te overtuigen hun bankgegevens, apparaten of persoonlijke codes af te geven. Dit gebeurt vaak via een telefoongesprek waarin de oplichters zich voordoen als helpdeskmedewerkers van de bank of Card Stop, en beweren dat er verdachte transacties zijn. Ze vragen slachtoffers om vertrouwelijke informatie of om programma’s te installeren om ‘virussen’ te scannen, waarna ze de controle over de bankrekening of digitale apparaten kunnen overnemen.
De risico’s van cardstopfraude zijn aanzienlijk, omdat slachtoffers vaak hun bankrekeningen, pincodes of zelfs cryptomunten verliezen. De oplichters werken vaak in professionele bendes, die snel kunnen toeslaan en gericht ouderen of financieel goed geïnformeerde personen benaderen. Het proces van fraude kan uren duren, waardoor de criminelen tijd hebben om meerdere transacties uit te voeren voordat het slachtoffer het doorheeft.
Mogelijke alarmbellen
- Onverwacht telefoontje van de bank: Banken nemen meestal niet onverwacht contact op met klanten via telefoon om dringende verzoeken te doen. Als je niet zelf contact hebt opgenomen, wees dan extra voorzichtig.
- Druk om snel te handelen: Oplichters creëren vaak urgentie door te zeggen dat je snel moet handelen om je rekening te beschermen. Ze kunnen aandringen om dingen meteen te doen, zoals het overdragen van je gegevens of het toestaan van toegang tot je apparaten.
- Ongevraagd om vertrouwelijke informatie vragen: Een legitieme bank zal nooit zomaar via telefoon of e-mail vragen om je persoonlijke gegevens, zoals pincodes, wachtwoorden of codes. Wees op je hoede als iemand je dit vraagt.
- Verdacht telefoongesprek: Als de persoon aan de lijn zich verdacht gedraagt, bijvoorbeeld te vriendelijk is, te veel technische details noemt die je niet zelf hebt gedeeld, of je onder druk zet, is dat vaak een teken van fraude.
- Valse medewerkers met vage identiteiten: Oplichters geven vaak valse informatie om zich geloofwaardiger voor te doen. Ze kunnen bijvoorbeeld zeggen dat ze van een specifieke afdeling van de bank zijn, maar vaak kun je geen details over hun identiteit verifiëren.
- Koerier aan de deur: Als iemand onverwacht bij je aan de deur komt met een ‘verzegelde envelop’ of verzoek om persoonlijke apparaten op te halen, is dit altijd verdacht. Dit is een veelgebruikte truc bij cardstopfraude.
- Verzoeken om software of apps te installeren: Als iemand je vraagt om onbekende programma’s te installeren of toegang te geven tot je computer, smartphone of bankapp, is dit een groot waarschuwingssignaal.
- Oudere generatie als doelwit: Als je iemand kent die tot de oudere generatie behoort, wees dan extra waakzaam. Criminelen richten zich vaak op oudere mensen omdat zij eerder geneigd kunnen zijn om te geloven dat zo’n situatie legitiem is.
- Ongemakkelijk gevoel: Als je een ongemakkelijk gevoel krijgt of het gesprek niet goed voelt, stop dan onmiddellijk. Haak de telefoon in en neem contact op met je bank via het officiële nummer dat je zelf hebt.
Wat kan je doen als iemand in je omgeving slachtoffer is van aan- of verkoopfraude?
Als iemand in je omgeving slachtoffer is geworden van cardstopfraude, is het belangrijk om snel en doeltreffend te handelen om verdere schade te voorkomen en het incident te melden. Hier zijn de stappen die je kunt volgen:
- Blijf kalm en bied steun: Het slachtoffer kan zich schuldig of verward voelen, dus zorg ervoor dat je empathie toont en het slachtoffer geruststelt. Laat ze weten dat ze niet de enige zijn die zoiets overkomt en dat er stappen zijn die ze kunnen nemen.
- Beëindig onmiddellijk contact met de oplichters: Als het slachtoffer nog in contact is met de oplichters, laat hen dan het gesprek onmiddellijk beëindigen. Hang de telefoon op en zorg ervoor dat ze geen verdere communicatie met de criminelen hebben.
- Neem contact op met de bank: Zorg ervoor dat het slachtoffer onmiddellijk contact opneemt met de bank of betaalprovider om verdachte activiteiten op de rekening te melden. Vraag om de account te blokkeren, betalingen ongedaan te maken en de accountbeveiliging te verhogen. Dit kan bijvoorbeeld door de pincode of het wachtwoord te veranderen.
- Meld de fraude bij de politie: De fraudemelding moet zo snel mogelijk bij de politie worden gedaan. Dit helpt niet alleen om de dader(s) te traceren, maar ook om een aangifte te doen voor verzekering en juridische stappen. Je kunt via het politienummer 101 bellen of online aangifte doen.
- Controleer bankrekeningen en creditcards: Het slachtoffer moet alle bankrekeningen, creditcards en andere betalingen controleren om te zien of er nog andere ongewone of ongeautoriseerde transacties zijn. Dit kan helpen bij het snel identificeren van het verlies.
- Verander wachtwoorden en beveiligingsinstellingen: Als er software is geïnstalleerd op de apparaten of als er toegang is verkregen tot online accounts, is het belangrijk om wachtwoorden en beveiligingsinstellingen van alle relevante accounts onmiddellijk te wijzigen. Dit geldt ook voor apps die met je bank en betalingen verbonden zijn.
- Waarschuw voor verdere pogingen tot fraude: Fraudeurs kunnen proberen opnieuw contact op te nemen, vooral als ze merken dat hun poging niet succesvol was. Waarschuw het slachtoffer dat ze extra voorzichtig moeten zijn en nooit vertrouwelijke gegevens via de telefoon of e-mail mogen delen.
- Controleer op spyware of malware: Als het slachtoffer een verdachte software heeft geïnstalleerd, is het belangrijk om hun apparaten te laten controleren op virussen, spyware of malware door een beveiligingsbedrijf of specialist.
- Waarschuw andere mensen in je omgeving: Omdat oplichters vaak meerdere mensen benaderen, is het een goed idee om vrienden, familie of buren te waarschuwen, zodat ze weten wat ze kunnen doen als ze zelf in een soortgelijke situatie terechtkomen.
- Bied emotionele ondersteuning: Het slachtoffer kan zich mentaal en emotioneel geraakt voelen door de ervaring. Blijf hen steunen, ook na de meldingen bij de bank en politie. Dit soort situaties kunnen psychologisch zwaar zijn, vooral voor ouderen of mensen die niet gewend zijn aan dit soort fraude.
Het belangrijkste is dat je snel handelt en het slachtoffer helpt om de schade te beperken en het incident te melden, zodat er juridische stappen ondernomen kunnen worden en de kans op verdere fraude kleiner wordt.
Meer weten over dit onderwerp?
Cyberpreventie
https://www.cyberpreventie.be/nieuws/cardstop-fraude/
Safe on web
https://safeonweb.be/nl/actueel/een-telefoontje-van-card-stop-opgepast-dat-fraude